De films na 9/11
|
Neerstortend puin
De poster waarmee de nieuwe Batman-film The Dark Knight Rises wordt aangekondigd toont een silhouet van vernielde wolkenkrabbers en neerstortend puin. Wat dit precies betekent weten we pas volgende zomer, maar de associatie met de gebeurtenissen van 11 september 2001 is onweerstaanbaar.
Kort na de aanslagen op het World Trade Center was zo'n afbeelding ondenkbaar geweest. In Hollywood was men er zelfs toe overgegaan om opnamen van de nog intacte Twin Towers weg te poetsen uit komedies als Zoolander en Serendipity. Het was te pijnlijk.
Niet verwonderlijk dus dat de eerste belangrijke film over 9/11 een kleine onafhankelijke productie was van een internationaal gezelschap filmmakers. Hun September 11th (2002) was een indringende persoonlijke getuigenis van verbijstering, woede, verdriet en hoop.
Toch herstelde Hollywood zich betrekkelijk snel en toonde zich in 2006 met twee indrukwekkende docudrama's van zijn meest serieuze kant. De eerste was United 93 van Paul Greengrass, over de vlucht van het vierde gekaapte toestel, het enige dat zijn bestemming niet bereikte maar neerstortte omdat de passagiers besloten hadden terug te vechten. Zwaargewicht Oliver Stone zette zijn gebruikelijke cynisme even opzij en kwam met World Trade Center, over de redding van de laatste overlevenden die onder het puin van het WTC vandaan werden gehaald.
De derde grote 9/11-film is uiteraard Fahrenheit 9/11 (2004), de veelbesproken documentaire van enfant terrible Michael Moore, die hier fel uithaalt naar president Bush. Omstreden, maar ook bevlogen en meeslepend, en in Cannes bekroond met de Gouden Palm.
Er zijn uiteraard nog veel andere documentaires gemaakt over dit onderwerp. Een van de meest originele bijdragen is Where in the World is Osama Bin Laden (2008), waarin maker Morgan Spurlock een vermakelijke speurtocht op touw zet.
Speelfilms rond dit thema zijn wat schaarser, en meestal gaat het dan niet over de aanslagen zelf maar over de nasleep ervan. In het Britse multiculturele drama Yasmin (2004) leven we mee met een jonge, vrijgevochten Pakistaanse vrouw die plotseling ervaart dat moslims in Engeland niet meer welkom zijn. Een ander voorbeeld is Michael Winterbottoms The Road to Guantanamo, gebaseerd op de waar gebeurde nachtmerrie van drie door de Amerikanen gevangen genomen Britse moslims.
Nu is het wachten nog op de nu al spraakmakende verfilming van leven en dood van Osama Bin Laden. Kathryn Bigelow, regisseur van de Oscarwinnende Irak-film The Hurt Locker, gaat zich hierover ontfermen.
LEO BANKERSEN (voor GPD)